GIDA GÜVENLİĞİ TEHDİT ETMEYE DEVAM EDİYOR
İzmir’de hamburger yedikten sonra rahatsızlanan ve iki gün sonra yaşamını yitiren Servet Polat ile gündeme gelen Salmonella ile ilgili olarak Bursa Veteriner Hekimler Odası’nın basın açıklamasıdır;
Haberde geçen Salmonella bir virüs değil bakteridir ve çok uzun yıllardır bilinmektedir. Salmonella, gıda güvenliğinin en önemli sorunlarından biridir hatta küresel bir tehdit olarak ifade edilebilir.
İNSANLARDAKİ ENFEKSİYÖZ HASTALIKLARIN YÜZDE 65’İ ZOONOTİK HASTALIK, ZOONOTİK HASTALIKLARIN NEREDEYSE YÜZDE 90’I DA GIDA KAYNAKLIDIR
İnsanlarda görülen zoonotik yani hayvan-insan geçişli hastalıkların büyük çoğunluğu gıda kaynaklıdır ve Salmonella, genellikle hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunan ve insanlarda gıda kaynaklı hastalıklara neden olan bir bakteridir. Kümes hayvanları başta olmak üzere, hemen hemen tüm hayvanlarda ve yumurta, süt, et gibi hayvansal ürünler ile Salmonella taşıyan hayvan dışkıları ile kontamine olan (dışkı ile bulaşık) bitkisel gıdalarda da yaygın olarak görülür. Salmonella enfeksiyonları dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olup, gıda güvenliği ve hijyen konularında ciddi önlemler alınmasını gerektirir.
Salmonella’nın en çok bulunduğu bir diğer kaynak fare, rodent, sıçan gibi kemirgen hayvanların dışkılarıdır. Kemirgenler, çiftlik hayvanı yemlerine Salmonella bulaştırarak bakterinin hayvanlara geçişine neden olabilir. Özellikle kentlerdeki ‘’vektör mücadelesi’’ bu nedenle çok önemlidir. Kontamine yani bakteri ile bulaşık yem tüketen hayvanlar, Salmonella’yı et, süt ve diğer hayvansal ürünler yoluyla insanlara taşıyabilir. Bu durum, hem hayvan sağlığı ve refahı hem de insan sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturur.
Salmonella’nın bulaşma yollarından biri de insan portörlüğüdür. Enfekte olmuş veya bakteriyi taşıyan ancak belirti göstermeyen kişiler, gıda üretim zincirinde bulaşma kaynağı olabilir. Portör durumundaki bireyler, yetersiz hijyenik koşullar nedeniyle bakteriyi işletmelere taşıyabilir ve kontaminasyon (bulaşma) zincirini başlatabilir. Bu nedenle gıda işletmelerinde çalışan kişilerin düzenli sağlık taramalarından geçirilmesi ve kişisel hijyen kurallarına uyulması kritik öneme sahiptir.
HİJYEN VE DENETİM ÇOK ÖNEMLİ
Salmonella enfeksiyonları, çoğunlukla bir gıda zehirlenmesi formuyla kendini gösterir ve ishal, karın ağrısı, ateş, mide bulantısı ve kusma gibi belirtileri olur. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, dünya genelinde her yıl yaklaşık 94 milyon Salmonella gastroenteriti vakası görülmekte, bunların yaklaşık 155.000’i ölümle sonuçlanmakta, Türkiye’de ise Salmonella enfeksiyonlarına bağlı ölüm vakalarına dair spesifik ve güncel istatistikler sınırlıdır
İşletmelerde hijyen ve sanitasyon, hammadde izlenebilirliği, portör tarama ve eğitimleri gibi gıda güvenliği yönetim sistemleri ve denetimler, gereken şartları sağlamayan işletmelere yaptırımlar uygulanması gıda kaynaklı enfeksiyonların önlenmesi ve toplum sağlığının korunması açısından kritik öneme sahiptir.
VETERİNER HEKİMLERİN ROLÜ
Gıda alanında veteriner hekimlerin yetki ve sorumlulukları oldukça fazladır. Veteriner hekimler, Salmonella gibi hayvan kaynaklı etkenlerin kontrol altına alınmasında kritik bir rol oynar. Hayvan sağlığını korumak biyolojik etkenlerin gıda zincirine girişini önlemek açısından büyük önem taşır. Ayrıca, işletmelerde hijyen standartlarının sağlanması konusunda da veteriner hekimler danışmanlık hizmeti verirler.
NASIL KORUNACAĞIZ?
Canlı faaliyet yapan işletmelerde sıkı bir Salmonella sıklığının denetiminin yapılması gerekir. Kesimhane, gıda işleme üniteleri, işletmeler ilgili süreçlerde gıda güvenliği yönetim sistemleri ve denetim çok önemlidir.
Son günlerde gıda güvenliği konusunda büyük sorunlar yaşayan Türkiye’de kişisel önlemlerin de Salmonella ya da diğer fiziksel, kimyasal, biyolojik tehditleri bertaraf etmede çok önemlidir.
Alınabilecek kişisel önlemlerin bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
Güvenilir ve bilinen yerlerden alışveriş yapmak
Etiketleri dikkatle okumaya ve anlamaya çalışmak
Gıdaların saklanma ve pişirme yöntemlerine dikkat etmek
Özellikle eti pişirirken çiğ bırakmamak
Kesme tahtalarını kırmızı et, beyaz et ve sebze için ayrı ayrı kullanmak
Çiğ yumurta tüketmemek
Çiğ sütle yapılmış peynir tüketmemek
Mutfak tezgahlarının temizliğine dikkat etmek
Elleri sık ve doğru yıkamak
Bursa Veterinere Hekimler Odası Yönetim Kurulu adına Veteriner Hekim Melike BAYSAL
https://www.avrupagazete.co.uk/gida-guvenligi-tehdit-etmeye-devam-ediyor-nasil-korunmaliyiz
